انسان تا زماني كه به رشد كامل برسد و بالغ شود نياز به يك مراقب و قيم دارد.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين مراقبت شامل ابعاد گسترده‌‌‌‌‌‌‌اي از زندگي فرزند انسان ‌‌‌‌‌‌مي‌شود از جمله امور مالي‌‌‌‌‌‌. البته داشتن يك قيم فقط مخصوص زمان كودكي انسان نمي‌شود بلكه ممكن است شخص به سن قانوني برسد ولي باز هم محجور باشد و به دلايلي مانند جنون‌‌‌‌‌‌، سفاهت و… نيازمند قيم‌ باشد. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي شخص محجور به قيم سپرده ‌‌‌‌‌‌مي‌شود و او موظف است تا وظيفه نگهداري و اداره اموال محجور را به خوبي و با دقت انجام دهد. براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه قيم وظائف خود را بداند و همين طور براي جلوگيري از تلف شدن اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي محجور قانون حدود اختيارات او را مشخص كرده است. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين مطلب به بررسي حدود اختيارات قيم ‌‌‌‌‌‌مي‌پردازيم.

 

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منبع:

قيم و حدود اختيارات او

 نظارت بر اعمال قيم

 ممنوعيت‌ها  در رفتار قيم

وظايف و شرايط قيم 

 

قيم كيست و قيوميت چيست ؟

قيم در لغت به معناي سرپرست‌‌‌‌‌‌ و حمايت كننده مي‌باشد‌‌‌‌‌‌. در اصطلاح عامه قيم شخصي است كه وظيفه اداره امور شخص محجور مانند كودك يا مجنون را بر عهده مي‌گيرد.

قيمومت نيز به معناي بر عهده گرفتن امور شخص محجور ‌‌‌‌‌‌مي‌باشد.

در قانون مدني كتاب دهم به طور كامل به حجر و قيموميت پرداخته شده است. از جميع تعاريف ارائه شده در قانون ‌‌‌‌‌‌مي‌توان به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين نتيجه رسيد كه قيم شخصي است كه دادگاه و مراجع قانوني در صورت نبودن ولي و وصي براي نگهداري و اداره اموال شخص محجور تعيين ‌‌‌‌‌‌مي‌كنند. محجور شخصي است كه اهليت لازم براي تصرف در اموالش را ندارد.

حدود اختيارات قيم

با توجه به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه قيم توسط مرجع قانوني تعيين ‌‌‌‌‌‌مي‌شود، قانون نيز وظائف و اختيارات او را تعيين كرده است. هدف از تعيين قيم جلوگيري از تلف شدن مال شخص محجور است به همين خاطر قانون اختيارات او را مشخص كرده است تا شخص قيم از موقعيت خود نتواند سوء استفاده كند‌‌‌‌‌‌. ماده 1235 قانون مدني وظائف قيم را عمدتا محدود به اموال و حقوق مالي فرد محجور مي‌كند. در نتيجه معمولا قيم در مورد ساير مسائل شخصي و خانوادگي ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند اقدا‌‌‌‌‌‌مي انجام دهد‌‌‌‌‌‌.

بر اساس آنچه كه در فصل سوم از كتاب حجر و قيمومت قانون مدني آمده است حدود اختيارات قيم در اموال محجور به شرح زير است:

1/ اعمال اداري: كليه فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هايي كه قيم مجاز است براي اداره كردن اموال محجور انجام دهد مانند بستن قرارداد براي تعمير خانه.

2/ اعمال ناقله: مجموعه‌‌‌‌‌‌‌اي از فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هاي قيم كه سبب نقل و انتقال دائمي يا مدت دار اموال محجور به ديگري ‌‌‌‌‌‌مي‌شود‌‌‌‌‌‌. مانند فروش ماشين كه انتقال دائمي مال است‌‌‌‌‌‌ و اجاره خانه كه انتقال مدت دار منافع مال است.

تمام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌ها زماني نافذ و صحيح هستند كه به نفع محجور باشد. به طور مثال قيم فقط زماني ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند طلاهاي محجور را بفروشد كه بخواهد يك مال با ارزش‌تري بخرد يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه نگه داشتن طلا باعث ضرر محجور ‌‌‌‌‌‌شود و صلاح در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين باشد كه طلا فروخته شود.

نظارت بر رعايت حدود اختيارات

قيم ملزم است كه همواره در تمام فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هاي خود مصلحت محجور را در نظر بگيرد و در صورتي كه بخواهد كاري بر خلاف منافع محجور نمايد قانون با او برخورد ‌‌‌‌‌‌مي‌كند. در قانون براي نظارت مدعي العموم بر اعمال قيم مواردي مطرح شده است از جمله:

1/ ارائه تضمين براي قيمومت: براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ جلوگيري از اتلاف مال محجور بر اساس ماده 1243 قانون مدني دادستان ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند از دادگاه تقاضا نمايد تا از قيم تضميناتي بگيرد.

2/ كسب اجازه دادستان در برخي از امور: انجام بسياري از امور بايد با اجازه دادستان صورت بگيرد و تا دادستان اجازه انجام كار ندهد قيم ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند كار را به ثمر برساند مانند قرض گرفتن براي محجور.

3/ ارائه گزارش به دادستان: ماده 1236 قانون مدني قيم را مكلف كرده است تا پيش از هر اقدا‌‌‌‌‌‌مي در ابتدا ليستي از تمام اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي محجور ارائه دهد و داداستان يا نماينده او در مورد صحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ليست تحقيق ‌‌‌‌‌‌كنند. البته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين موضوع به همين جا ختم ‌‌‌‌‌‌نمي‌شود بلكه بر اساس ماده 1244 قيم ملزم است حداقل سالي يكبار حساب تصدي خود را به دادستان بدهد و در غير‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت عزل مي‌گردد.

موارد عدم اختيار قيم

به طور كلي قيم اختيار انجام دادن كاري را كه باعث ضرر يا تلف اموال محجور ‌‌‌‌‌‌مي‌شود ندارد. اما در قانون به موارد زير به طور خاص اشاره شده است:

1/ معامله با خود

قانون اجازه انجام هيچ گونه معامله محجور با خود قيم را ‌‌‌‌‌‌نمي‌دهد. بر اساس ماده 1240 قانون مدني فرقي ندارد كه قيم اموال مولي عليه را به خود منتقل كند يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه از اموال خود چيزي را به مولي عليه انتقال دهد در هر دو صورت باطل است.

البته قيم ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند مال خود را به صورت رايگان به محجور ببخشد يا صلح كند ولي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين كه بخواهد وجهي دريافت نمايد باطل است زيرا احتمال ضر و زيان محجور وجود دارد.

2/ معامله‌‌‌‌‌‌‌اي كه باعث مديون شدن محجور شود

در ماده 1241 قانون مدني ذكر شده است كه قيم‌ ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند با اموال غير منقول مولي عليه خود معامله‌‌‌‌‌‌‌اي كند كه باعث شود در نتيجه آن مولي عليه مديون گردد. رهن گذاشتن يا فروختن نيز شامل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ماده ‌‌‌‌‌‌مي‌شود.

براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ماده استثنائي نيز در نظر گرفته شده است آن هم زماني كه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين عمل با رعايت مصلحت و غبطه مولي عليه و همچنين با تصويب مدعي العموم انجام بگيرد.

3/ قرض يا وام گرفتن بدون ضرورت و احتياج

قيم‌ فقط زماني ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند قرض يا وام بگيرد كه ضروري باشد يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه نياز باشد به طور مثال براي تعمير خانه نياز به پول هست و اگر خانه تعمير نشود باعث از بين رفتن خانه ‌‌‌‌‌‌مي‌شود. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت اگر نياز به پول وجود دارد ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند قرض يا وام بگيرد.

در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينجا براي مواردي كه ضرورت ندارد يا احتياج نيست يك استثنا مطرح شده است‌‌‌‌‌‌ يعني زماني كه مدعي العموم اجازه بدهد‌‌‌‌‌‌.

4/ ختم دعوا به صلح

بر اساس ماده 1242 قانون مدني قيم دعوايي را كه مربوط به مولي عليه ‌‌‌‌‌‌مي‌شود ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند با صلح تمام كند مگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه مدعي العموم اجازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين كار را بدهد. زيرا ممكن است كه نتيجه دعوا مالي باشد به طور مثال دريافت ديه و شخص قيم‌ ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند كاري كند كه باعث شود حق مالي مولي عليه ضايع شود.

به نظر ‌‌‌‌‌‌مي‌رسد هر گونه عمل رايگان در خصوص اموال مولي عليه مانند صلح يا هبه باطل است مگر با اجازه مدعي العموم.

سوالات متداول

حدود اختيارات قيم چيست ؟

قيم‌ حق اداره و تصرف در اموال و حقوق مالي مولي عليه خود را با رعايت مصلحت او دارد كه در مطلب به تفصيل توضيح داده شده است.

قيم‌ در چه زماني اختيار تصرف در اموال محجور را ندارد ؟

زماني كه تصرفات او بر خلاف مصلحت محجور باشد و هر گونه تصرفي كه سبب تلف اموال محجور شود كه در مطلب به تفصيل توضيح داده شده است.

براي دريافت پاسخ سوالات خود و مشاوره حقوقي در مورد حدود اختيارات قيم‌ مي‌توانيد از خدمات مشاوره آنلاين و تلفني وكيل دات كام استفاده نماييد. همچنين با عضو شدن در كانال تلگرام وكيل دات كام از جديدترين مطالب حقوقي مطلع شويد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص قيم، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون قيم پاسخ دهند.

 

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد يا مي توانيد مقالات مجله حقوقي وكيل دات كام را مطالعه نماييد.

 

منبع:

قيم و حدود اختيارات او

 نظارت بر اعمال قيم

 ممنوعيت‌ها  در رفتار قيم